Inverted Head & Shoulders इनव्हर्टेड हेड अँड शोल्डर्स चार्ट पॅटर्न म्हणजे काय?
इनव्हर्टेड हेड अँड शोल्डर्स हा एक चार्ट पॅटर्न असून उलटे डोके आणि दोन बाहू सारखा दिसत असल्याने त्याला (Inverted Head and shoulders resembles the human head and two shoulders shape) असे नाव पडले आहे. यामध्ये दोन्ही भुजा, बाहू या थोड्याफार फरकाने सारख्याच लांबीच्या असतात आणि डोके जास्त खाली आलेले असते. म्हणजेच पहिली भुजा किंवा बाहू तयार होताना मार्केट तेथील सपोर्ट लेवलवरून (Support Level) वर जाते. त्यानंतर मार्केट गळ्याच्या पातळीपासून म्हणजेच Neck Line पासून पुन्हा खाली जाते आणि पुन्हा वर येते. तिसऱ्यांदा पुन्हा खाली जाते; मात्र त्याठिकाणी पुन्हा खाली जाण्याचा प्रयत्न करते आणि पुन्हा सपोर्ट लेवल (Support Level) वर आधार घेवून वर उसळी मारते आणि हा पॅटर्न तयार होतो. यालाच Inverted Head and Shoulders Pattern असे म्हणतात. हा पॅटर्न खूप महत्वाचा आणि मोठा नफा मिळवून देणारा पॅटर्न आहे. इतर चार्ट प्रमाणेच प्रत्यक्ष चार्टवर हा शोधून काढणे अत्यंत जिकिरीचे आणि कौशल्याचे काम आहे. त्यासाठी अभ्यास करून आपल्या डोळ्यांना सराव करणे हेच एकमेव माध्यम असून त्याशिवाय प्रत्यक्ष लाभ होणार नाही. खालील चार्टचे फक्त निरीक्षण करा, जेणेकडून हा पॅटर्न कसा असतो हे समजून येईल.
आता खालील चार्ट बीटीसी-यूएसडीचा 23 जून 2025 रोजीचा असून या चार्टचे काळजीपूर्वक निरीक्षण केल्यास आपणास डावा (Left Inverted Shoulder) आणि उजवा (Right Inverted Shoulder) हे दोन्ही शोल्डर्स 98,600 या किमतीच्या आसपास तयार झाले असल्याचे स्पष्ट दिसून येईल. तर या दोन्ही Shoulders चे मध्ये डोक्यासारखा भाग तयार झाला असून त्याला head असे संबोधले जाते. हे डोके दोन्ही शोल्डर्सचे खाली 98,200 या किमतीपर्यंत आले आहे. आणि त्यानंतर किमतीने मोठी उसळी मारून दणक्यात वर गेली असल्याचे दिसून येते. याठिकाणी ज्या ठिकाणावरून किंमत खाली आली तो टप्पा म्हणजे 102800. आणि याच टप्प्याचे पहिले टार्गेट आपणास मिळाले आणि त्यानंतर त्याचे पुढे सुद्धा मार्केट वरच्या दिशेने गेले आहे.
 |
| चार्ट BTC USD chart of 23 June 2025 |
Inverted Head and Shoulders चार्ट पॅटर्न बुलीश की बियरीश?
वरील प्रश्नाचे उत्तर, एका वाक्यात द्यायचे झाल्यास हा चार्ट पॅटर्न बुलीश प्रकारचा म्हणजेच वरच्या दिशेने जाणार असून त्याचे तयार होण्याचे किंमत वाढत असते असे म्हणता येईल. हा पॅटर्न तयार होत असताना खरेदी करणाऱ्या लोकांची खरेदीसाठी झुंबड उडलेली असते. कारण कमी किमतीत त्यांना शेअर मिळत असतो आणि पुढे टार्गेट सुद्धा मोठे मिळत असते. त्यामुळे शक्य तेवढे जास्तीचे शेअर्स मिळेल त्या किमतीत खरेदी करण्याची घाई झालेली असते. त्याचे महत्वाचे कारण म्हणजे, पॅटर्न तयार झाला आणि बाजार आता उसळी मारणार आहे आणि त्यामुळे अधिकचा नफा मिळेल या अपेक्षेने खरेदी वाढलेली असते. याला त्यावेळी खरेडीदारांच्या मनात तयार झालेली Trading Psychology जबाबदार असते. खालील चार्टचे निरीक्षण करा. आपल्याला दिसून येईल की, डावा (Left Inverted Shoulder) आणि उजवा (Right Inverted Shoulder) म्हणजेच अनुक्रमे क्रमांक 1 आणि 3 यांचे मध्ये क्रमांक 2 हे डोके तयार झाले आहे. आणि त्यानंतर किंमत वरच्या दिशेने गेली आहे.
 |
| Inverted Head and Shoulders Chart Pattern |
Inverted Head and shoulder pattern का तयार होतो आणि त्याच्या मागची Trading Psychology काय सांगते?
कोणताही चार्ट पॅटर्न असो की कॅन्डलस्टिक पॅटर्न तयार होण्याची करणे असतात, आणि हे एक मोठे विज्ञान आहे असे म्हटले तर वावगे होणार नाही. येथे आपण Inverted Head and shoulder pattern चा विचार केल्यास हा पॅटर्न तयार होतोच का आणि कसा? असा प्रश्न पडणे स्वाभाविक आहे. या प्रश्नाचे उत्तर मिळल्याशिवाय आपण प्रत्यक्ष चार्टवर कितीही मेहनत घेतली तरी फायदा होणार नाही. कारण मार्केटमध्ये फक्त 10 टक्के अभ्यास आणि 90 टक्के मानसिकता काम करीत असते; म्हणजेच प्रत्यक्ष व्यापार मानसिकता, ट्रेडिंग सायकॉलॉजी किंवा व्यापारी मानसिकता (Trading Psychology) काम करीत असते. त्यात भीती, लालूच या भावना मोठ्या प्रमाणावर काम करतात. आणि त्यानुसारच आपण ट्रेड घेत असतो. ही बाब आपण ट्रेडिंग सायकॉलॉगी या स्वतंत्र सदरात शिकून घेणार आहोतच.
येथे उदहरणादाखल येथे आपण खालील चार्ट समजून घेवू. चार्टवरील Left Shoulders चे पूर्वी मार्केट खालच्या दिशेने येत होते. म्हणजेच विक्रेते प्रभावी होते आणि मिळेल त्या किमतीत माल विकत विकत खाली येत होते. त्यानंतर Left Shoulder चे ठिकाणी त्याला Support Level वर मोठा आधार मिळाला म्हणजेच याठिकाणी काही खरेदीदार सुद्धा बाजारात उतरले आणि त्यांनी बाजाराला काही प्रमाणात का होईना वर नेण्याचा प्रयत्न केला. मात्र वर जावून तेथे बाजाराला Resistance ला तोंड देवून मार्केट खाली आले आणि ते Left Shoulder चे सुद्धा खाली आले म्हणजे विक्रेते पुन्हा प्रभावी झाले. मात्र तेथून मार्केट खाली न जाता Support Level वर येवून पुन्हा वर निघाले म्हणजेच खरेदीदार लोकांनी दुसऱ्यांदा बाजारात मोठ्या प्रमाणात प्रवेश केला आणि त्याठिकाणी Head तयार झाले. तेथून मार्केट वर गेल्यावर सरल वर न जाता थोडेसेच खाली आले तेथे Right Shoulder तयार झाला. याचा साधा सोपा अर्थ असा आहे की, पूर्वीच्या Left Shoulder वर जी Support Level तयार झाली होती त्या लेवलमूळे पुनः नवीन खरेदीदार तेथे मोठ्या संख्येने आले आणि मार्केट झपाट्याने वर निघाले.
बाजारात विक्रेते आणि खरेदीदार हे दोन्ही लोक नेहमीच आपली ताकद लावत असतात; म्हणजेच थोडक्यात सांगायचे झाल्यास त्यांच्यात तुंबळ युद्ध सुरू असते. कारण प्रत्येकाने त्यात पैसा लावलेला असतो आणि त्यांना वाटते की, मार्केट आपल्याच दिशेने जायला पाहिजे. आणि त्यानुसार बाजार खाली वर होत जातो आणि चार्ट तयार होत असतात.
.
इनव्हर्टेड हेड अँड शोल्डर्सचा वापर करून ट्रेड कसा घ्यायचा आणि टार्गेट किती ठेवायचे?
इनव्हर्टेड हेड अँड शोल्डर्सचा वापर करून ट्रेड कसा घ्यायचा आणि टार्गेट किती ठेवायचे या बाबीचा विचार केल्यास, सर्वप्रथम पहिला शोल्डर Left Shoulder तयार झाल्यावर Resistance Level वरुन मार्केट खाली येते आणि तेथे हेड Head तयार होते. Head वर Support घेवून मार्केट पुन्हा वर जाते आणि खाली येते. तेथे आपल्याला Right Shoulder तयार होण्याची संधी शोधायची आणि तेथे एखादा Bullish Candlestick Pattern तयार झाल्यास तेथे तात्काळ Entry घेवून मार्केटमध्ये प्रवेश करायचा. येथे Head चे थोडाफार खाली Stop Loss लावून मार्केटमध्ये मानसिक अवस्था चलबिचल न ठेवता कायम राहायचे आणि आपले टार्गेट असेल जेथून मार्केट खाली आले होते तेथपर्यंत किंवा आपल्या सोयीनुसार किमान 1:2 किंवा 1:3 असे टार्गेट असावे.
महत्वाचे- हा चार्ट पॅटर्न किंवा कोणातही पॅटर्न प्रत्यक्ष चार्टवर एकदम सारखाच दिसेल याची अपेक्षा करू नका. दिसण्यात थोडाफार फरक दिसून शकतो. त्यामुळे चार्ट ओळखून ट्रेड करणे ही मोठीच कला आणि दीर्घ अभ्यास आहे. तसेच ट्रेड घेण्यापूर्वी एक पुल बॅकची वाट पाहणे आवश्यक आहे.
टिप्पणी पोस्ट करा